Η Άννι Μπέζαντ (Annie Besant 1847–1933), υπήρξε πνεύμα ανήσυχο και ιδιαίτερα δυναμικό, αγωνιστικό, πάντα στην πρώτη γραμμή για τα δικαιώματα του ανθρώπου, με όραμα, θέληση και αυτοθυσία. ΄Ηταν μια πολύπλευρη ψυχή, σαν διαμάντι, μια «Διαμαντένια Ψυχή» όπως χαρακτηρίστηκε.

Ο χαρακτήρας της είχε πολλές λαμπρές πτυχές και αγωνίστηκε για τα ιδεώδη που θεωρούσε σωστά. Για την ελευθερία σκέψης, τα δικαιώματα των γυναικών, τον έλεγχο των γεννήσεων, τα δικαιώματα των εργαζομένων και τον σοσιαλισμό. Εξαιρετική ρήτορας και χαρισματική συγγραφέας άφησε πίσω της ένα συγγραφικό έργο πάνω από τριακόσια βιβλία και φυλλάδια.

Αφιέρωσε μεγάλο τμήμα των προσπαθειών της για την πολιτική και κοινωνική αναμόρφωση των Ινδιών, υπηρετώντας μάλιστα και μια εποχή ως πρόεδρος του Κονγκρέσου. Ίδρυσε σχολεία και ιδρύματα μεταξύ των οποίων και το σημερινό Πανεπιστήμιο του Μπεναρές.

Ήταν μια ισχυρή προσωπικότητα με μεγάλη έφεση για πνευματική ζωή, υπήρξε δεύτερη πρόεδρος της Θεοσοφικής Εταιρίας. Ενέπνευσε χιλιάδες άνδρες και γυναίκες σε όλο τον κόσμο στην πνευματική τους αναζήτηση.

Η Ζωή και το Έργο της

Η Άννι Γουντ (Annie Wood) με καταγωγή από την Ιρλανδία γεννήθηκε την 1η Οκτωβρίου του 1847 στο Κλάπχαμ του Λονδίνου. Είχε δύσκολη παιδική ηλικία καθώς έχασε τον πατέρα της όταν ήταν πέντε ετών. Η μητέρα της έπεισε τη φίλη της Έλλεν Μάριατ (Ellen Marryat), αδελφή του συγγραφέα Φρέντερικ Μάριατ (Frederick Marryat), να αναλάβει την φροντίδα της κόρης της καθώς εκείνη δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει οικονομικά. Η Έλλεν εξασφάλισε στην Άννι μια καλή ιδιωτική εκπαίδευση στην Αγγλία, τη Γερμανία και τη Γαλλία και της έδωσε την δυνατότητα να ταξιδέψει σε όλη την Ευρώπη.

Παντρεύτηκε σε ηλικία είκοσι ετών τον Άγγλο κληρικό, Φρανκ Μπέσαντ (Frank Besant) και απέκτησε δυο παιδιά, τον Άρθουρ και τη Μάμπελ. Παρόλο που ήταν βαθιά θρησκευόμενη, η ζωή μαζί του υπήρξε αφόρητη, με αποτέλεσμα να τον εγκαταλείψει, αναθεωρώντας παράλληλα τις απόψεις της για τη θρησκεία. Η αρχική τους σύγκρουση προήλθε από το πάθος της για την ανακάλυψη της αλήθειας, της Πνευματικής Αλήθειας και ολοκληρώθηκε με την οικονομική της ανεξαρτησία που εξασφάλιζε ως συγγραφέας. Το 1873 ακολούθησε και επίσημα ο νομικός χωρισμός τους.

Η Μπέζαντ έγινε μέλος της Εθνικής Θεολογικής Εταιρίας το 1874 κηρύσσοντας την «ελεύθερη σκέψη» υπό την καθοδήγηση του Τσάρλις Μπράντλοου (Charles Bradlaugh). Ήταν ηγετικό στέλεχος τόσο του Εργατικού Κόμματος (Fabian Society) όσο και της Μαρξιστικής Σοσιαλδημοκρατικής Ομοσπονδίας (SDF).

Η Μπέζαντ και ο Μπράντλοου επεξεργάζονταν και δημοσίευαν τον εβδομαδιαίο Εθνικό Αναμορφωτή, την εφημερίδα της NSS (National Secular Society) από το 1874 έως το 1889, που υποστήριζε προχωρημένες ιδέες για τα συνδικαλιστικά, την εθνική εκπαίδευση, την ψήφο των γυναικών και τον έλεγχο των γεννήσεων. Για το φυλλάδιό τους, σχετικά με τον έλεγχο των γεννήσεων, δικάστηκαν και αθωώθηκαν. Στο διάστημα αυτό ο σύζυγός της κινήθηκε νομικά απομακρύνοντας την κόρη τους από κοντά της, με την αιτιολογία πως ήταν ακατάλληλη μητέρα λόγω των πεποιθήσεών της. Αυτή η στέρηση, της προκάλεσε βαθιά θλίψη. Μεγαλώνοντας όμως τα παιδιά, έγιναν ένθερμοι υποστηρικτές και θαυμαστές της μητέρας τους.

Η Μπέζαντ πέρα του ότι συμμετείχε ενεργά στο έργο των συνδικαλιστικών οργανώσεων, υποστηρίζοντας το εργατικό κίνημα, βοήθησε στη διοργάνωση του γυναικείου κινήματος στο ανατολικό Λονδίνο με μεγάλη επιτυχία.

Η κοινωνική και πολιτική μεταρρύθμιση φαίνεται να μην ικανοποιεί την ανάγκη της για την Αλήθεια. Ενδιαφέρθηκε για το φιλοσοφικό σύστημα της Θεοσοφίας, που βασιζόταν σε ινδουιστικές ιδέες για το κάρμα και τη μετενσάρκωση, για τις απόκρυφες τέχνες, τη συνείδηση και τη γνώση των αόρατων κόσμων. Ένα σύστημα που θεωρούσε πως όλες οι θρησκείες μοιράζονται την μία αρχαία σοφία, με επαναλαμβανόμενους μύθους και σύμβολα και πως η μελέτη τους οδηγεί στην Αλήθεια και την Πνευματική Ενότητα.

Το 1889 της ζητήθηκε από τον Ουίλιαμ Τ. Στηντ (W. T. Stead), πρωτοπόρο ερευνητή δημοσιογράφο και συντάκτη της, η αναθεώρηση του Μυστικού Δόγματος. Καθώς το διάβαζε, ένοιωθε να δημιουργείται το όραμα της Αλήθειας μέσα της. Ζήτησε τότε μια συνέντευξη από την συγγραφέα του έργου και ιδρύτρια της Θεοσοφίας Έλενα Πέτροβνα Μπλαβάτσκι (Helena P. Blavatsky). Αυτή η συνάντηση άλλαξε τη ζωή της.

Εγκατέλειψε τις κοσμικές ιδέες της και σε κάποιο βαθμό τη σοσιαλιστική φιλοσοφία, για το νέο φως που την ενέπνευσε και τάχθηκε ενεργά στην υπηρεσία του κόσμου. Προσανατολίζεται ως ύπαρξη στις αρχές της Θεοσοφίας, τις ασπάζεται και γίνεται πιστή μαθήτρια της Μπλαβάτσκι. Η προσέγγισή της στα διάφορα δεινά του κόσμου αλλάζει και με το μαχητικό πνεύμα που την διακατείχε αρχίζει να ασχολείται με τα ριζικά αίτια, υπό το φως των νόμων που διέπουν την ύπαρξη.

Η Μπέζαντ προσχώρησε στην Θεοσοφική Εταιρία στις 21 Μαΐου του 1889 και έγινε βοηθός της Μπλαβάτσκι. Ήταν η πιο λαμπρή εκπρόσωπος της Θεοσοφίας, τόσο ως ομιλήτρια όσο και ως συγγραφέας. Το 1893 εκπροσώπησε τη Θεοσοφική Εταιρία στο Παγκόσμιο Κοινοβούλιο των Θρησκειών στο Σικάγο.

Μετά το θάνατο της Μπλαβάτσκι το 1891, η Μπέζαντ και ο A. Γ. Τζάτζ (Arthur W. Judge) έλεγχαν από κοινού το Εσωτερικό Τάγμα της Θεοσοφικής Εταιρίας έως το 1894. Ακολούθησε μια διάσπαση στην Εταιρία που οδήγησε στην αναδιαμόρφωση και αυτονόμηση των αμερικανικών παραρτημάτων της.

Τον Απρίλιο του 1894 συναντά στο Λονδίνο τον Βρετανό κληρικό και διορατικό Τσάρλς Λιντμπίτερ (Charles W. Leadbeater). Συνεργάζονται στενά στο θεοσοφικό κίνημα και δημιουργούν μια ξεχωριστή ομάδα όπου εκείνος αναλαμβάνει τη θέση του γενικού γραμματέα του Ευρωπαϊκού Τμήματος. Η δράση και των δύο συνέβαλε στην αύξηση των μελών, δίνοντας ένα προβάδισμα στον «Εσωτερικό Χριστιανισμό» αντί για την κατεύθυνση προς τον «Εσωτερικό Βουδισμό» της Μπλαβάτσκι.

Το 1902 έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με τον Τεκτονισμό στο Παρίσι, όπου δέχονταν και γυναίκες, μέσο της θεοσοφίστριας Φραντζέσκα Αρουντάλε (Francesca Arundale). Εκεί εκπαιδεύεται στους τρεις πρώτους βαθμούς και επιστρέφοντας στην Αγγλία, φέρνει το τυπικό και ιδρύει την πρώτη υπερπόντια Στοά του Διεθνούς Μικτού Τεκτονικού Τάγματος, Le Droit Humain, γνωστό σήμερα ως Ελευθεροτεκτονισμό. Αναγνώρισε τον Τεκτονισμό ως μια μεγαλύτερη αδελφότητα με ελεύθερη έκφραση, καθώς η γυναικεία συμμετοχή σε αυτόν ενίσχυε τα γυναικεία δικαιώματα. Η Μπέζαντ τελικά έγινε ο Μεγάλος «Διοικητής της Τάξης» και ήταν μια σημαντική επιρροή στη διεθνή ανάπτυξη του Τάγματος.

Ως μέλος και αργότερα ως πρόεδρος της Θεοσοφικής Εταιρίας από το 1907 έως το 1933, βοήθησε να εξαπλωθούν οι Θεοσοφικές πεποιθήσεις σε όλο τον κόσμο, και ιδιαίτερα στην Ινδία.

Ο Ερχομός του Παγκόσμιου Διδασκάλου

Το δόγμα του Παγκόσμιου Διδασκάλου απασχολεί όλες τις θρησκείες του κόσμου, καθώς πίσω από κάθε Διδάσκαλο, κρύβεται εκείνη η Οντότητα, όπου μέσα από τα πέπλα του χρόνου, δείχνει το δρόμο προς το φως, το δρόμο της εξέλιξης και της αποκατάστασης του κόσμου σε ιερό τόπο, όπου υλικό και πνευματικό γίνονται ένα.

Βάση αυτών των προσδοκιών, το 1909, η Μπέζαντ μαζί με τον γενικό γραμματέα Λιντμπίτερ, αναγνώρισαν στον Τζίντου Κρισναμούρτι (Jiddu Krishnamurti) τον «εκλεκτό» που θα γινόταν ο Παγκόσμιος Διδάσκαλος, ένας Μποτισάτβα, ένας Μαϊτρέγια.

Ορφανός από μητέρα, υιοθετήθηκε από την Μπέζαντ, η οποία του παρείχε την καλύτερη δυνατή μόρφωση και εσωτερική εκπαίδευση ώστε να προετοιμαστεί κατάλληλα για το έργο του.

Στις αρχές του 1911 ίδρυσαν το Τάγμα του Άστρου της Ανατολής, ως ένα ξεχωριστό Θεοσοφικό οργανισμό, τοποθετώντας τον Κρισναμούρτι επικεφαλής.

Το 1928 όμως, ο Κρισναμούρτι σε ανοιχτή ομιλία του στην Ολλανδία, μιλά για τη διάλυση του Τάγματος του Άστρου, παροτρύνοντας τους οπαδούς του να απελευθερωθούν από κάθε βιβλίο, οργανισμό, δάσκαλο και αυθεντία. Δεν ήθελε οπαδούς αλλά προσδοκούσε να καταστήσει την ανθρωπότητα ελεύθερη, γεγονός που θα έφερνε αιώνια ευτυχία και απόλυτη συνειδητοποίηση του εαυτού. Απαρνείται τον χαρακτηρισμό του Παγκόσμιου Διδάσκαλου και το 1930 παραιτείται από τη Θεοσοφική Εταιρία.

Η Μπέζαντ προσπάθησε να φιλοξενήσει τις απόψεις του Κρισναμούρτι στη ζωή της, χωρίς όμως επιτυχία. Υποσχέθηκε να τον ακολουθήσει στη νέα του κατεύθυνση, παρόλο που προφανώς δυσκολεύτηκε να καταλάβει τόσο τα κίνητρά του, όσο και το νέο του μήνυμα. Οι δύο τους παρέμειναν φίλοι μέχρι το τέλος της ζωής της.

Η Δράση της στην Ινδία

Ισχυριζόταν πως η Ινδία μπορούσε να έχει την αυτοκυριαρχία της, ο πολιτισμός της και η σοφία της, μπορούσαν να γίνουν ένας φάρος για την ανθρωπότητα. Η ίδια θεωρούσε την Ινδία ως πρώην γενέτειρά της.

Ήταν το 1893 όταν πήγε για πρώτη φορά στην Ινδία, ως μέρος του έργου της που σχετιζόταν με τη θεοσοφία, όπου και παρέμεινε συμμετέχοντας στο ινδικό εθνικό κίνημα. Αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος των προσπαθειών της στην πολιτική και κοινωνική αναμόρφωση των Ινδιών, πρωτοστατώντας στους αγώνες για την προστασία των δικαιωμάτων των αυτοχθόνων Ινδών και Σιναλέζων.

Εκεί της δόθηκε επίσης και η ευκαιρία να παρουσιάσει στη Θεοσοφική Εταιρία την ινδική φιλοσοφία, δείχνοντας την προτίμησή της στην ινδική πνευματική κληρονομιά. Για πολλά χρόνια, μελέτησε το κεντρικό δίδαγμα της Μπαγκαβάντ Γκιτά (Bhagavad Gita), αγαπημένο θέμα και στις ομιλίες της για την Ατραπό της Μαθητείας, και κατέληξε ότι ο άνθρωπος δεν χρειάζεται να αποτραβηχτεί από τον κόσμο για να πραγματοποιήσει την ένωσή του με τη θεία ουσία. Γιατί μια τέτοια ένωση (Γιόγκα) επιτυγχάνεται και μέσα στο θόρυβο και τις έννοιες της ζωής, αφού τα εμπόδια για μια τέτοια λυτρωτική ένωση βρίσκονται μέσα μας και όχι έξω από εμάς.

Με αυτό τον τρόπο κέρδισε την υποστήριξη των ορθόδοξων Μπράχμινς (ινδών ιερέων) στη Θεοσοφία. Η μεταμόρφωση της θρησκευτικής ζωής στην Ινδία, ειδικά μεταξύ των Ινδουιστών, είναι ένα από τα θαυμαστά έργα υπηρεσίας της. Λειτούργησε ως φωτεινός εργάτης για την ανύψωση του ανθρώπου και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για ριζική αλλαγή στις κοινωνικές συνθήκες. Θεωρούσε δε την γυναίκα ως το πιο πνευματικό ον για αυτό και δεν επιδίωξε οποιαδήποτε μεταβολή της ιδιοσυγκρασίας της.

Σύντομα συγκεντρώθηκε γύρω της μια ομάδα Ινδών που εργάστηκαν για την αναγέννηση της χώρας και το 1898, μετά από πολύ σχεδιασμό, ίδρυσε το Κεντρικό Ινδουιστικό Κολέγιο στο Βαρανάσι. Λίγα χρόνια αργότερα ξεκίνησε την κεντρική σχολή Χίντι (Hindu) για τα κορίτσια. Θεοσοφιστές από το εξωτερικό ήρθαν για να βοηθήσουν στη δημιουργία του κολεγίου, που είχε σαν στόχο την αναγέννηση της παλιάς δόξας της Ινδίας στο μυαλό και την καρδιά των μαθητών.

Το 1907 γίνεται η δεύτερη διεθνής πρόεδρος της Θεοσοφικής Εταιρίας, και έκανε τη διεθνή έδρα του γραφείου της στο Αντυάρ, κοντά στην μεγαλούπολη Μαντράς. Την ίδια εποχή ένας από τους στόχους της ήταν να ενώσει το διασπασμένο Κογκρέσο της Ινδίας, χρησιμοποιώντας όλους τους πόρους της, για να τα συνθέσει κάτω από την κοινή πλατφόρμα του Τομέα Διακυβέρνησης της Ινδίας «All India Domain Rule League».

Το 1914 ξεκίνησε την ινδική ένωση νέων με στόχο την εκπαίδευση για εθελοντική δημόσια εργασία, οι οποίοι στεγάστηκαν στο κτήριο που είχε χτίσει στο Gokhale Hall του Μαντράς, ως κέντρο εθνικής αφύπνισης και ελευθερίας του λόγου. Ξεκίνησε επίσης δύο περιοδικά: το Δημόσιο Κοινό Καλό (The Commonweal), μια εβδομαδιαία δράση με ζητήματα εθνικής μεταρρύθμισης και το Νέα Ινδία (New India), ημερήσια εφημερίδα, που για δεκαπέντε χρόνια προωθούσε τις εσωτερικές αρχές και την επανάσταση στην ινδική δημοσιογραφία.

Το 1916 καθιέρωσε το ινδικό σωματείο τοπικής κυριαρχίας, του οποίου έγινε πρόεδρος, ενώ ήταν επίσης ηγετικό μέλος του Ινδικού Εθνικού Κογκρέσου, που ήταν το πρώτο σύγχρονο εθνικιστικό κίνημα από το 1885 που αναδύθηκε στη Βρετανική Αυτοκρατορία της Ασίας και της Αφρικής.

Το 1918 ξεκινάει το Κοινοβούλιο του Μαντράς, ανοίγει το κολέγιο Μανταναπάλε στην Άντρα Πραντές, εγκαινιάζει την Αντουάρ Ένωση Τεχνών (Adyar Arts League) στο Αντυάρ, ιδρύει το Τάγμα των Αδελφών της Υπηρεσίας και προεδρεύει της Ινδικής Ένωσης Γυναικών. Το 1922 βοήθησε στην ίδρυση του Εθνικού Συλλογικού Συμβουλίου του Χιντεραμπάντ (Sind) στη Βομβάη και το 1931 ξεκινά την Εταιρία Προώθησης της Εθνικής Παιδείας.

Συνέχισε τις περιοδείες και τις διαλέξεις σε όλη την Ινδία, δίνοντας όλο το βάρος της στην εκπαίδευση. Η Θεοσοφική Εταιρία ανέλαβε να ανοίξουν σχολεία οπουδήποτε μπορούσαν. Προσπάθησε επίσης να φέρει τις γυναίκες πιο κοντά στο κίνημα, όμως οι προσπάθειές της δεν ευοδώθηκαν. Αποκλειστική αιτία η συντηρητική κοινωνία της Ινδίας που δεν ενθάρρυνε τη συμμετοχή των γυναικών στη δημόσια ζωή.

Η Μπέζαντ ήταν πάντα ένας ταξιδιώτης του κόσμου που εφάρμοσε τη θεωρία στη δράση. Κατά τη θητεία της, ως Πρόεδρος της Θεοσοφικής Εταιρίας, ταξίδεψε σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, με πολλές επισκέψεις στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Κάνοντας γνωστές τις αρχές της Θεοσοφίας τα τμήματα της Εταιρίας αυξήθηκαν σημαντικά από τα έντεκα που ήταν αρχικά, σε περισσότερα από τριάντα έξι.

Το Συγγραφικό Έργο

Η Άννι Μπέζαντ ασχολήθηκε με τον άνθρωπο σε επιστημονικό επίπεδο και τον ερεύνησε ως υπόσταση. Εξετάζει τα σώματα του ανθρώπου, περιγράφοντας όχι μόνο τα σώματα της υλικής έκφρασης, φυσικό, συναισθηματικό και νοητικό αλλά και τα αόρατα σώματα που διαθέτει. Μελετά τη δυνατότητα εξέλιξης και επικοινωνίας, στους ορατούς και αόρατους κόσμους. Δείχνει το δρόμο ώστε να ανακαλύψουμε το Σύμπαν που κάθε ένας κρύβει μέσα του. Αλλά και πως να απαλλαγούμε από τα βάρη της καθημερινότητας, αφήνοντας ένα παράθυρο για να μπει το φως του κόσμου.

Μελετά τα θαύματα της καρδιάς και τη δύναμη της έκφρασης και της μοιρασιάς σε αυτό που όλοι μπορούμε να προσφέρουμε: ανθρωπιά και σοφία, μέσα από την ενότητα της πολυμορφίας. Δίνει τη γνώση ώστε να αντιμετωπίσουμε τον εγωισμό έχοντας ως σκοπό την ένωση με το ανώτερο φως. Οδηγεί, μέσα από τους νόμους του κάρμα, την χαμένη ψυχή στην ελευθερία της εσωτερικής έκφρασης. Δείχνει πως μέσα από το καθήκον μπορούμε να μεταμορφωθούμε σε έναν υπηρέτη της ανθρωπότητας για το κοινό καλό και την συλλογική εξέλιξη. Αναλύει την αξία της ενδοσκόπησης και πως μέσα από το διαλογισμό, βρίσκουμε το όχημα για την εύρεση του εσωτερικού Διδασκάλου, του Ανώτερου Εαυτού.

Μας μαθαίνει τη φύση του θανάτου, τη διαδρομή μιας ψυχής και τις συνθήκες μέσα από τις οποίες θα βρει τη γαλήνη και τη λύτρωση. Μας δείχνει την αλήθεια μέσα από την πολυμορφία αλλά και πως μέσα από την ειλικρίνεια παραμένουμε σταθεροί στο ανώτερο και στην εντός μας ουσία. Όλο της το έργο είναι μια μαθητεία προς το ανώτερο και η ίδια, μέσα από την πορεία της ζωής της, επιβεβαιώνει την ουσία του έργου της.

Στο συγγραφικό της έργο διαφαίνεται η πίστη της, ότι πίσω από τον ορατό κόσμο, υπάρχει μια εσωτερική αρχή, δομημένη, Ιεραρχημένη και πειθαρχημένη στις αξίες της ενότητας, της ελεύθερης ανώτερης έκφρασης και της ισότητας.

Στα βιβλία της δεν χρησιμοποιεί δύσκολη γλώσσα ούτε ορολογίες που κάνουν πολύπλοκη και δυσνόητη την αλήθεια. Εκεί παρουσίασε πολλές εξηγήσεις για τα μυστήρια του σύμπαντος και της ζωής, όπως μια μελέτη για τη συνείδηση, η οποία χρησιμοποιείται ως εγχειρίδιο σε ορισμένα πανεπιστήμια. Ένα από τα μεγάλα έργα της ο «Εσωτερικός Χριστιανισμός» θεωρείται ιστορικό βιβλίο, και έχει συμβάλει στην αναβίωση της πραγματικής γνώσης του Χριστιανισμού. Οι διαλέξεις της για τις μεγάλες θρησκείες του κόσμου συμπεριλήφθηκαν σε ένα πολύτιμο βιβλίο με τίτλο «Επτά Μεγάλες Θρησκείες», παρουσιάζοντας τις βασικές διδασκαλίες καθενός από τους ιδρυτές τους.

Η Άννι Μπέζαντ ήταν μια πρακτική μυστικίστρια που έζησε και έδρασε για έναν υψηλό ιδεαλισμό, για μια πραγματική θρησκευτική συνείδηση. Το 1908 ανακοίνωσε το σχηματισμό του Θεοσοφικού Τάγματος Εξυπηρέτησης, το οποίο είχε ως στόχο να δημιουργήσει ομάδες με το σύνθημα:

«Ένωση όσοι Αγαπούν, στην υπηρεσία όσων Προσφέρουν».

Ο Θάνατος

Το 1931 αρρώστησε στην Ινδία και πέθανε στις 20 Σεπτεμβρίου 1933 στην ηλικία των 86 ετών στην Αντυάρ, στη Βρετανική Ινδία. Το σώμα της αποτεφρώθηκε.

Η Προεδρία της διήρκεσε είκοσι έξι χρόνια γεμάτα αφοσίωση και υπηρεσία προς τη Θεοσοφική Εταιρία αλλά και στην ανθρωπότητα ως σύνολο. Πέθανε όπως είχε ζήσει, ως πολεμιστής από τα βάθη της Ψυχής.

Μετά το θάνατό της, οι συνοδοιπόροι της, έχτισαν την σχολή Χάπι Βάλεϊ (Happy Valley) στην Καλιφόρνια, μετονομάζοντάς την ως Μπέζαντ Χιλλ (Besant Hill) της Χάπι Βάλεϊ, προς τιμήν της.

Η Άννι Μπέζαντ τελειώνει την αυτοβιογραφία της με τα παρακάτω λόγια:

«Διασχίζοντας τη ζωή, υπερβαίνοντας το θάνατο μέσα στη ζωή, δεν είμαι παρά ένας υπηρέτης της μεγάλης αδελφότητας και από αυτούς, που το άγγιγμα και η ευλογία του Δασκάλου Του, τους κάνει να μην μπορούν ξανά να δουν τον κόσμο, παρά μόνο μέσα από τα φωτεινά μάτια που γίνονται ένα με την ακτινοβολία της Αιώνιας Ειρήνης».

Σύνδεσμοι

 • Annie Besant, στη wikipedia, ανάκτηση 10/3/2020.
 • Annie Besant (1847 - 1933), στο BBC, ανάκτηση 10/3/2020.
 • Annie Besant BRITISH SOCIAL REFORMER, στην ENCYCLOPAEDIA BRITANNIKA, ανάκτηση 10/3/2020.

Π.Δ.